જુનાગઢ સીટી

📍 જુનાગઢ શહેરનું પરિચય

• જુનાગઢ ગુજરાત રાજ્યનું એક પ્રાચીન અને ઐતિહાસિક શહેર છે.

• આ શહેર ગિરનાર પર્વતની પગથિયા પર વસેલું છે અને તે ગીર સોમનાથ જિલ્લામાં આવેલું છે.

• જૂનાગઢનું નામ સંસ્કૃતમાંથી “જયનાર્થ” એટલે જહાં વિજય મળે તે જગ્યાને અનુસાર મળ્યું છે.

• તે ગુજરાતના ઐતિહાસિક, ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક કેન્દ્રોમાંનું મહત્વનું સ્થાન ધરાવે છે.

🏰 જુનાગઢના ઐતિહાસિક અને પ્રાચીન સ્થળો

• ઉપરકોટમાં આવેલા સ્થળો ખાસ ધ્યાનનું કેન્દ્ર છે:

  • અડીકડીવાવ

  • જુમા મસ્જિદ

  • નવઘણ કૂવો

  • ઉપરકોટનો કિલ્લો

  • નરસિંહ મહેતાનો ચોરો

  • દામોદર કુંડ

  • રા’માંડલિકનો સવંત 1507નો શિલાલેખ

  • સુદર્શન તળાવ

  • ત્રિ-મંદિર

• ગિરનાર પર્વત પર આવેલું પ્રાચીન અને પ્રસિદ્ધ અંબાજી મંદિર.

• અક્ષરપુરુષોત્તમ સ્વામિનારાયણ મંદિર પણ જુનાગઢમાં મહત્વપૂર્ણ ધાર્મિક સ્થળ છે.

• બોરદેવીનું મંદિર, જ્યાં લોકવાયકા મુજબ અર્જુને ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની બહેન સુભદ્રા સાથે લગ્ન કર્યા હતા, તે સ્થળ તરીકે જાણીતી છે.

• ભવનાથ મહાદેવનું મંદિર અને પ્રાચીન બોરીયાનો સ્તૂપ.

• જુનાગઢ પાસેના બૌદ્ધ ગુફાઓમાં ખાસ કરીને ખાપરા કોડિયા અને પંચેશ્વર ગુફાઓ, તેમજ બાવા પ્યારાની ગુફાઓ, ભડથરીની ગુફા આવે છે.

🕌 ઈસ્લામિક વારસો અને મસ્જિદો

• જુનાગઢમાં અનેક ઐતિહાસિક મકબરા અને મસ્જિદો છે:

  • નવાબ મહોબત ખાનનો મકબરો જેમાં વિવિધ સ્થાપત્ય કળાનો સુંદર સંગમ જોવા મળે છે.

  • રવેલી મસ્જિદ, બીબી મસ્જિદ, જામી મસ્જિદ, અને બહાઉદ્દીનભાઈનો મકબરો.

  • ધોરી(પી૨)નો મકબરો પણ અહીંના ઐતિહાસિક સ્થળોમાં સમાવેશ થાય છે.

• નવાબ મહોબત ખાને મકબરાની ડિઝાઈન માટે પ્રખ્યાત શિલ્પી ભગા મિસ્ત્રીને કામ સોંપ્યું હતું, જેના કારણે આ મકબરામાં અદભુત કળા અને શૈલી જોવા મળે છે.

🎨 સાંસ્કૃતિક અને હસ્તકલા સ્થળો

• રુપાયતન અને જવામર્દ કાળવા ઓડેદરાનું બાવલુ જેવી હસ્તકલા માટેની સંસ્થાઓ પણ જુનાગઢમાં છે.

• આ સ્થળો પર લોકકલા અને હસ્તકલા ઉત્કૃષ્ટ દેખાય છે, જે સ્થાનિક અને પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે.

🕌 દાતાર પર્વત અને સમુદાય એકતા

• ગિરનારની દક્ષિણ તરફ આવેલ દાતાર પર્વત પર એકતા અને ભક્તિનું પ્રતીક સમૂહ સ્થળ જમીયલશાહ પીરની દરગાહ સ્થિત છે.

• લોકપ્રિય ભજનમાં “ઊંચો છે ગરવો દાતાર, નીચે છે જમીયલશા દાતાર” તરીકે આ દરગાહનું મહિમા વર્ણવાયું છે, જે સમુદાય એકતાનું પ્રતીક છે.

🐅 સક્કરબાગ પ્રાણી સંગ્રહાલય

• સક્કરબાગ પ્રાણી સંગ્રહાલય ઈ.સ. 1863માં સ્થપાયું હતું અને તે ભારતના સૌથી જૂના પ્રાણી સંગ્રહાલયોમાંનું એક છે.

• અહીં એશિયાટિક સિંહ માટેનું સૌથી મોટું બ્રિડીંગ સેન્ટર આવેલું છે.

• આ પ્રાણી સંગ્રહાલય જુનાગઢનું ગૌરવ છે અને પ્રકૃતિપ્રેમીઓ માટે મુખ્ય આકર્ષણ છે.

🌾 જુનાગઢનું આર્થિક અને સામાજિક દ્રષ્ટિકોણ

• શહેરનો અર્થતંત્ર મુખ્યત્વે ખેતી, નાના ઉદ્યોગો અને વેપાર પર આધારિત છે.

• સ્થાનિક બજાર અને હસ્તકલા પણ આર્થિક જીવનનો એક અગત્યનો હિસ્સો છે.

• પ્રવાસન અને ધાર્મિક યાત્રા જુનાગઢના વિકાસ માટે મહત્વપૂર્ણ છે.

🏥 શિક્ષણ અને આરોગ્ય

• જુનાગઢમાં અનેક શાળા, કોલેજો અને શિક્ષણ સંસ્થાઓ છે, જે ઉચ્ચતર શિક્ષણ માટે સારી સુવિધા પ્રદાન કરે છે.

• આરોગ્ય સેવાઓ માટે સરકારી અને ખાનગી હોસ્પિટલ ઉપલબ્ધ છે.

• પશુપાલકો માટે પશુદવાખાનાઓ પણ અહીં કાર્યરત છે.

🛣️ પરિવહન અને જોડાણ

• જૂનાગઢ શહેર રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય રાજમાર્ગો સાથે સારી રીતે જોડાયેલું છે.

• નજીકનું રેલવે સ્ટેશન અને બસ સ્ટોપ શહેરને અન્ય મુખ્ય શહેરો સાથે જોડે છે.