બોરસદ

📍 સામાન્ય પરિચય:

• બોરસદ ભારતના ગુજરાત રાજ્યના આણંદ જિલ્લામાં આવેલું મહત્વપૂર્ણ તાલુકા મથક છે.

• આ શહેર કૃષિ આધારિત અર્થતંત્ર, ઇતિહાસિક પૃષ્ઠભૂમિ, અને ધાર્મિક સ્થળો માટે પ્રખ્યાત છે.

• શહેરનો ભૌગોલિક બંધાણ તેને આણંદ, નડિયાદ, અને વડોદરા જેવા મુખ્ય શહેરો સાથે સારી રીતે જોડે છે.

🗿 ઐતિહાસિક મહત્વ:

🧱 ભાદરણ ગામના પુરાવાઓ:

• બોરસદ તાલુકાના ભાદરણ ગામેથી મળેલા ઈટોના અવશેષો અને બંધાણ મોહેં-જો-દડોની સંસ્કૃતિ જેવી સમાનતા દર્શાવે છે.

• આ પુરાતત્વીય અવશેષો હડપ્પા સંસ્કૃતિની અસર દર્શાવે છે અને એ વિસ્તારમાં પ્રાચીન વસાહતોનું સ્થાન હોવાનો પુરાવો આપે છે.

🏰 ગાયકવાડી શાસન:

• 18મી સદીમાં દામાજીરાવ ગાયકવાડના સુબા રંગાજીરાવે બોરસદમાં કિલ્લો બંધાવ્યો હતો.

• ભાદરણ ગામમાં સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજા દ્વારા બનાવવામાં આવેલા જાહેર બાંધકામોને કારણે ગામને “ગાયકવાડનું પેરિસ” તરીકે ઓળખવામાં આવતું.

• દાદાભાઈ નાવરોજી સમકક્ષ ગણાતા દાદાભગવાન (આંબાલાલ મુળજીભાઈ પટેલ) નો ઉછેર પણ ભાદરણમાં થયો હતો.

🌊 મહેમૂદ બેગડાનો ઇતિહાસ:

• મહેમૂદ બેગડાએ બોરસદ પર કબજો કર્યો હતો અને અહીં પોતાની સત્તા સ્થાપી હતી.

• તેમણે શહેરમાં વાવ (જળાશય) બાંધાવી હતી, જે આજે પણ અહીંનાં ઇતિહાસનું પ્રતિબિંબ આપે છે.

🇮🇳 સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમાં બોરસદનું યોગદાન:

✊ બોરસદ સત્યાગ્રહ – 1923:

• ઈ.સ. 1923માં સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની આગેવાનીમાં બોરસદમાં સત્યાગ્રહ કરવામાં આવ્યો હતો.

• બ્રિટિશ સરકાર દ્વારા અન્યાયી કર વસૂલાત સામે લોકોએ સંગઠિત અંદોલન કર્યું.

🚶 દાંડીકૂચ દરમિયાન ધરપકડ – 1930:

• ઈ.સ. 1930માં દાંડીકૂચ સત્યાગ્રહ દરમિયાન બોરસદ તાલુકાના રાસગામથી સરદાર પટેલને પૂર્વધરપકડ કરવામાં આવ્યા હતા.

🙏 મૂકસેવક રવિશંકર મહારાજ:

• રવિશંકર મહારાજની કર્મભૂમિ બોરસદ રહી છે.

• તેમણે ગ્રામ વિકાસ, સ્વચ્છતા અને બંધારણીય વ્યવસ્થા માટે જીવનભર કાર્ય કર્યું.

🛕 ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક મહત્વ:

🕉️ બોચાસણ – BAPS વડુમથક:

• બોચાસણ ગામનું નામ “બુચેશ્વર મહાદેવ“ના નામ પરથી પડ્યું.

• શ્રી સ્વામિનારાયણ ભગવાન જ્યારે નીલકંઠવર્ણી તરીકે ભારત ભ્રમણ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે ઈ.સ. 1799માં પ્રથમવાર બોચાસણ પધાર્યા હતા.

• અહીં BAPS સંસ્થાનું પ્રથમ વડુમથક આવેલું છે, જેના સ્થાપક શાસ્ત્રીજી મહારાજ હતા.

• 5 જૂન, 1905ના રોજ અહીં અક્ષરપુરુષોત્તમ સંપ્રદાયનું પ્રથમ મંદિર સ્થાપવામાં આવ્યું હતું.

🌺 ફૂલમાતા મંદિર:

• બોરસદ શહેરમાં આવેલું ફૂલમાતા મંદિર સ્થાનિક આસ્થા અને શ્રદ્ધાનું કેન્દ્ર છે.

🕉️ નારાયણ દેવ મંદિર:

• બોરસદ તાલુકામાં આવેલું નારાયણ દેવ મંદિર પણ અત્યંત સુપ્રસિદ્ધ ધાર્મિક સ્થળ છે.

🌾 કૃષિ અને અર્થતંત્ર:

• બોરસદ વિસ્તાર મુખ્યત્વે કૃષિ આધારિત છે.

• મુખ્ય પાકોમાં મગફળી, કપાસ, બાજરી, ઘઉં અને શાકભાજીનો સમાવેશ થાય છે.

• દૂધ ઉત્પાદન અને પશુપાલન પણ અહીંનું મુખ્ય આવકનું સ્ત્રોત છે.

• સ્થાનિક બજાર, વ્યાપાર અને સેવાઓ પણ શહેરના અર્થતંત્રને મજબૂત કરે છે.

🏫 શિક્ષણ અને આરોગ્ય:

• તાલુકામાં શાળાઓ, કોલેજો અને વ્યાવસાયિક સંસ્થાઓ કાર્યરત છે.

• આરોગ્ય માટે પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રો, ખાનગી દવાખાનાં અને માતૃત્વ કેન્દ્રો ઉપલબ્ધ છે.

• ગામડાઓમાં પણ ધીમે ધીમે આરોગ્યસૂવિધાઓ વિસ્તરતી જઈ રહી છે.

🛣️ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને માર્ગ વ્યવસ્થા:

• અણંદ-વિડીઆર રોડ, બોરસદ-નડિયાદ હાઈવે સહિત મુખ્ય માર્ગો દ્વારા રાજ્યના અન્ય શહેરો સાથે સારી જોડાણ.

• રાજ્ય પરિવહન બસ સેવા અને ખાનગી વાહન વ્યવહાર ઉપલબ્ધ.

• નજીકનું રેલવે સ્ટેશન: આણંદ રેલવે સ્ટેશન (~20 કિમી).

🧭 પ્રવાસન અને સંસ્કૃતિ:

• બોરસદ અને આસપાસના ગામોમાં પ્રાચીન મંદિરો, સાહિત્યપ્રેમી લોકોના આશ્રમો અને લોકપ્રિય મેળાઓ યોજાય છે.

• બોચાસણ યાત્રા, ફૂલમાતા મેલાં, અને ધાર્મિક ઉત્સવો પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે.