ભાણવડ

ભાણવડ ખાતે આવેલ ઘુમલી અનુમૈત્રક સમય કાળમાં સેન્ધવ વંશની રાજધાની હતી. ઉપરાંત, જેઠવા વંશની પણ રાજધાની હતી. સાતમી સદીમાં જેઠવા સલકુમાર દ્વારા આ નગરની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. પ્રાચીન સમયમાં ભૂમિલિકા કે ભૂભૂત પલ્લી નામ તરીકે પ્રાચીન સમયમાં ઓળખાતું હતું. લી નામ

食 ભાણવડ તાલુકામાં ઘુમલી ખાતે 11મી સદીમાં જેઠવા શાસકોએ ભગવાન સૂર્યને સમર્પિત અને ગુજરાતનું સૌથી જૂનું સૂર્યમંદિર નવલખા મંદિર બંધાવ્યું હતું.

ઘુમલીના અવશેષ રૂપે નવલખા મંદિરની નોંધ સૌપ્રથમ અંગ્રેજ અધિકારી ‘બર્જર્સ’ દ્વારા ‘એન્ટિકિવટીઝ ઓફ કાઠીયાવાડ’માં લેવામાં આવ્યા બાદ પ્રચલિત થયું.

ભાણવડ તાલુકાના રાણપર ગામે ચોથી સદીની બૌદ્ધ ગુફામાંથી સૂતેલી અવસ્થામાં બુદ્ધની મૂર્તિ મળી આવી છે.

– ભાણવડ તાલુકામાં કિલેશ્વ૨ (ઘુમલી) પાસે પ્રાચીન કિલ્લો અને રામપોળ દ૨વાજો આવેલો છે.

– ભવનેશ્વર ગામ ખાતે ભવનેશ્વરના બે મંદિરો અને પાંચ મંદિરો જોવાલાયક સ્થળો છે.

– ભાણવડ તાલુકાના હાથલા ગામે ખૂબ જ પ્રાચીન મૈત્રક કાલીન શનિદેવનું મંદિર આવેલું છે.

– અહીં, આશાપુરા માતાજીનું મંદિર, ગણેશ મંદિર, રામ મંદિર, ભૃગુ કુંડ, સોનકંસારી મંદિર, ધિંગેશ્વર મહાદેવ (મોડ૫૨), ઈન્દ્રેશ્વર મહાદેવ, કિલેશ્વર મહાદેવ, લોરાલી ખાતે આવેલું ગોકેશશ્વ૨ મહાદેવ મંદિર તથા શૈલ ગુફાઓ જેવા પ્રસિદ્ધ તીર્થસ્થાનો આવેલાં છે.