સિહોર

શિહોર ભાવનગર રાજ્યની જૂની રાજધાની હતી. પ્રાચીન સમયમાં શિહોર ‘સિંહપુર’ અને ‘સારસ્વતપુર’ તરીકે ઓળખાતું હતું.

* ગોહિલવંશના રાજાઓએ નવું શિહોર વસાવીને ત્યાં કિલ્લો બંધાવ્યો હતો. આ કિલ્લાબંધીની કરામત જૂનાગઢ કે પાવાગઢના કિલ્લાઓમાં પણ જોવા નથી મળતી. પિલાજીરાવ ગાયકવાડ અને કંથાજીના (શિવાજીના પૌત્ર શાહુજીના સરદારના) આક્રમણ સમયે આ કિલ્લાએ મરાઠાને હરાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી

ઈ.સ. 1857ना વિપ્લવ દરમિયાન નાનાસાહેબ પેશવાએ શિહોરમાં આશરો લીધો હોવાનું કહેવાય છે.

– શિહોર મુખ્યત્વે પિત્તળના નકશીકામ માટે જાણીતું છે. તાંબા-પિત્તળનાં વાસણોના ઉદ્યોગ માટે જાણીતું શિહોર ગૌતમી નદીના કિનારે વસેલું છે.

પિત્તળનું નકશીકામ

– આ ઉપરાંત અહીં આવેલ ગૌતમેશ્વ૨ મહાદેવનું મંદિર જાણીતું પ્રવાસન સ્થળ છે.

– શિહોર તાલુકામાં પ્રાચીન ટીંબો, દરબારગઢ, બ્રહ્મકુંડ, ગૌતમી ગુફાઓ, સાતશેરી, શિહોરી માતાજીનું મંદિર, મોંઘીબાની સમાધિ તેમજ સાધ્વી જોધીબાની સમાધિ અને લોકભારતી ગ્રામ વિદ્યાપીઠ વગેરે જોવાલાયક સ્થળો છે.

– શિહોર તાલુકાના રાજપરા ખાતે પ્રખ્યાત ખોડીયાર માતાજીનું સ્થાનક આવેલું છે. અહીં જાણીતો ‘તાતણીયા ધરો’ આવેલો છે. જેમાં દુષ્કાળ દરમિયાન પણ પાણી જોવા મળે છે તેવી લોકવાયકા છે.

– મઢડા ખાતે 100 વર્ષ પહેલા કચ્છી જૈન વેપારી શિવજી દેવસીએ રાષ્ટ્રીય ભાવનાથી પ્રેરણા લઈ એક સુંદર ભારત મંદિરની રચના કરી હતી. આ સ્થળે ગાંધીજીએ ચળવળ દરમિયાન મુલાકાત લઈને લોકોમાં ચેતના જગાવી હતી.